Jezioro Miedwie

Obszar, który ma zostać włączony do projektu LIFE-Przyroda leży w obrębie obiektu Natura 2000
(Dyrektywy Ptasia i Siedliskowa) o nazwie „Jezioro Miedwie i okolice”. Znajduje się w północnozachodniej części Polski, współrzędne geograficzne 14o50’26’’ E i 53o14’35’’ N. Wysokość waha się od 13 do 46 m n.p.m.
Obiekt Natura 2000 obejmuje jezioro Miedwie (jedno z największych i najniżej położonych jezior Polski)
jak również mniejsze jeziora (Płoń, Będgoszcz, Żelewo, Żelewo, Płonno, Zaborsko i Duże) oraz inne
mniejsze zbiorniki wodne. Obszar ten przecina rzeka Płonia i Kanał Płoński, łączący jeziora Miedwie,
Płoń i Żlewko, a także liczne kanały regulujące rzekę. Poziom wody na łąkach między jeziorami Miedwie, Będgoszcz i Żelewo regulowany jest dwiema pompami. Począwszy od miejsca wypływu rzeki Płoń z jeziora Miedwie aż do wsi Giżyn jezioro jest oddzielone od łąk tamą.
Brzegi jeziora porośnięte są bogatą roślinnością bagienną, otaczają je ekstensywnie użytkowane łąki. W północno-zachodniej części jeziora Miedwie znajdują się torfowiska wapienne. Niewielkie kompleksy
lasów łęgowych rosną na brzegach jeziora Płoń oraz w centralnej i wschodniej części jeziora Miedwie. W granicach obiektu Natura 2000 leżą dwie duże farmy ryb. Jest on bardzo ważny dla polskich i
europejskich ptaków lęgowych, w szczególności dla gatunków Acrocephalus paludicola, Crex crex i
Circus pygargus.
Teren objęty projektem zlokalizowany jest w południowej części jeziora Miedwie. Łąki leżące na glebach torfowych były kiedyś terenami rolniczymi (Calthion i Molinion). Występująca tu roślinność jest
charakterystyczna dla torfowisk (Carcion davallianae), miejscami wzbogacają ją gatunki halofilne
(Wierzbno). Na terenie objętym projektem występuje jedna z najbogatszych polskich populacji Orchis
laxiflora, rośnie tu także rzadki gatunek Carex buxbaumii. Płaskie brzegi jeziora pokryte są zespołami
Phragmitetum australis, Cladietum marisci (największy obszar występowania w Polsce) i Carex.
Rzeka Płonia, wpadająca do jeziora Miedwie, dzieli teren objęty projektem na dwie części. Obszar ten
pokrywają również liczne kanały melioracyjne.
Od lat dziewięćdziesiątych malało wykorzystanie terenów na ekstensywne koszenie i pastwiska dla
zwierząt, co wywołało sukcesję roślinną na łąkach oraz degradację cennych siedlisk. Ponadto w wielu
miejscach łąki zostały przekształcone w tereny orne lub plantacje trzciny. Powstały tu także liczne ośrodki rekreacyjne.
Obiekt ten należy do najważniejszych siedlisk ptaków lęgowych i wędrownych w Polsce. W sumie
odnotowano tu występowanie 106 gatunków ptaków lęgowych.

Jezioro Miedwie jest jednym z najważniejszych terenów lęgowych Acrocephalus paludicola na
Pomorzu Zachodnim. Przeprowadzone w 2003 przez OTOP ogólnopolskie liczenia wykazały, że obiekt
zamieszkuje 8 śpiewających samców, co stanowi 10% całkowitej populacji Acrocephalus paludicola w
regionie pomorskim. W 2004 na populację nadal składało się osiem śpiewających samców.
W ciągu ostatniej dekady populacja Acrocephalus paludicola w regionie jeziora Miedwie wynosiła od
7 do 17 śpiewających samców ( W 1990 naliczono ich 5 (spis nie był kompletny, brano pod uwagę
jedynie dowody gniazdowania); w 1993 – 12; w 1997 – 7; w 2000 – 9; w 2001 – 14; w 2002 – 17
śpiewających samców). Spis z lat 2003 i 2004 wykazał stała liczbę 8 śpiewających samców, z czego
można wnioskować o ogólnej tendencji spadania liczebności populacji.
Uważa się, że niemal 50 procentowy spadek liczebności w 2003 był wynikiem porzucenia przez ptaki
lęgowe wschodniej części siedlisk lęgowych w rejonie jeziora Miedwie, gdzie zaniechanie prac rolniczych
oraz nieodpowiednia gospodarka wodna spowodowały poważne zmiany struktury wegetacji i zarośnięcie obiektu trzciną. Obecnie pierwsza warstwa wegetacji to Phragmites o gęstości 100%. Na drugą warstwę wegetacji składają się wyłącznie zbiorowości Carex. To oznacza, że istnieje możliwość restytucji dawnych siedlisk lęgowych.